Từ thời xa xưa, trong các trang sử cũ, hình ảnh “gái lầu xanh” luôn gắn liền với bao câu chuyện bí ẩn, đầy thị phi và bi kịch. Đằng sau bức màn hào nhoáng là những số phận lênh đênh, những kiếp người trôi dạt theo dòng chảy của thời đại. Vậy gái lầu xanh là gì? Cuộc đời họ như thế nào? Hãy đọc qua bài viết dưới đây, để khám phá góc khuất ẩn sau cái nghề “bán phấn buôn hương” này nhé!
Gái lầu xanh là gì? Gái lầu xanh là những người phụ nữ làm việc trong các kỹ viện xưa. Họ mua vui cho khách bằng nhiều hoạt động nghệ thuật như đàn, ca, hát, múa, ngâm thơ, đối ẩm. Thậm chí, đôi khi, họ còn phải đáp ứng cả nhu cầu thể xác cho khách hàng. Dù sống ở nơi xa hoa, lộng lẫy, nhưng số phận của họ lại chất chứa đầy nỗi bi thương và bị chèn ép bởi định kiến xã hội.
Table of Contents
Lầu xanh là gì?
Lầu xanh còn được biết đến với các tên gọi khác như thanh lâu, kỹ viện, nhà chứa. Đây là địa điểm ăn chơi nổi tiếng ở thời đại phong kiến, quy tụ đủ mọi tầng lớp xã hội. Từ dân thường, hiệp khách, đại phu, văn nhân, thi sĩ, cho đến thương nhân, quan lại và giới thượng lưu. Nơi đây không chỉ kinh doanh dịch vụ gái điếm, mà còn cung cấp nhiều hoạt động giải trí nghệ thuật như ca múa, đàn hát. Những nam nhân lui tới thanh lâu đều sẵn sàng chi tiền, để được tận hưởng thú vui bên các giai nhân.
Về lối kiến trúc, lầu xanh thường được xây dựng theo phong cách bề thế, hoa lệ và lộng lẫy, nhằm thu hút khách hàng. Không gian bên trong được bày trí cầu kỳ, xa hoa với những chiếc đèn lồng xanh đỏ, rèm lụa mềm mại, kết hợp cùng với hương thơm thoang thoảng và nhiều tiếng nhạc cụ du dương. Tất cả, tạo nên bầu không khí vừa huyền bí, vừa quyến rũ.
Gái lầu xanh là gì?
Thời xưa, mỗi khi đặt chân đến chốn thanh lâu, các nam nhân dễ dàng bị cuốn vào bầu không khí náo nhiệt với rượu ngon, hòa lẫn cùng tiếng nhạc du dương, mở ra một thế giới đầy mê hoặc. Giữa không gian tráng lệ ấy, có những cô nàng kỹ nữ duyên dáng, sẵn sàng mua vui cho khách bằng tài nghệ và thể xác của mình. Họ còn được gọi là gái lầu xanh.
Vậy thực chất gái lầu xanh là gì? Gái lầu xanh là những cô nàng làm nghề “buôn hoa bán phấn” ở kỹ viện, nơi mà nhan sắc, thể xác và tài năng trở thành công cụ để mưu sinh, kiếm sống. Những cô gái này thường sở hữu vẻ đẹp kiêu sa, kiều diễm và quyến rũ. Họ không chỉ tinh thông ca múa, đàn hát, mà còn giỏi đối ẩm, ngâm thơ, biết dùng lời ăn tiếng nói và cả thân thể để chiều lòng khách hàng. Khiến bao nam nhân si mê đắm đuối.
Mặc dù sống trong chốn xa hoa, luôn khoác lên mình những bộ trang phục lộng lẫy, thướt tha. Nhưng đằng sau vẻ ngoài kiêu sa ấy, số phận người kỹ nữ lại chất chứa đầy nỗi bất hạnh. Họ phải đối mặt với cuộc sống bấp bênh, chịu sự ràng buộc bởi nhiều quy tắc hà khắc của kỹ viện và ánh nhìn định kiến từ xã hội. Họ mang đến niềm vui cho người khác, nhưng chính bản thân họ lại chẳng thể tìm thấy hạnh phúc cho riêng mình.
Gái lầu xanh phân chia thành mấy cấp bậc?
Dưới chế độ phong kiến, lầu xanh không đơn thuần chỉ là nơi ăn chơi trụy lạc mà còn phản ánh rõ rệt sự phân chia giai cấp trong xã hội. Tức là, ở chốn thanh lâu, không phải tất cả những cô gái hành nghề kỹ nữ đều có địa vị ngang bằng nhau. Họ được xếp hạng dựa theo nhan sắc, tài năng, phong thái và tầng lớp khách hàng mà họ tiếp đãi. Sự phân cấp này cũng thay đổi qua từng thời kỳ, cụ thể như sau:
Thời kỳ đầu: Dung mạo quyết định địa vị
Ban đầu, lầu xanh đánh giá và phân cấp kỹ nữ chủ yếu dựa trên diện mạo. Những người đẹp xuất chúng được xếp vào hàng cao cấp, chuyên phục vụ quan lại, hoàng thân và giới quý tộc. Những cô gái có nhan sắc vừa phải, tuy không quá xuất sắc, nhưng vẫn có nét đẹp riêng, thì xếp vào hạng trung bình, tiếp khách thương nhân, sĩ tử hoặc người giàu có. Còn những ai kém sắc hơn thường bị đẩy xuống làm các công việc hầu hạ hoặc phục vụ tầng lớp bình dân.
Thời nhà Đường: Đề cao tài năng hơn nhan sắc
Bước sang triều đại nhà Đường, sự phân cấp kỹ nữ có nhiều thay đổi đáng kể. Nếu như trước đây, nhan sắc là yếu tố quan trọng, thì đến thời kỳ này, tài năng bắt đầu được chú trọng hơn. Những kỹ nữ tinh thông ca hát, múa, đánh đàn hoặc làm thơ mới có thể vươn lên hàng ngũ cao cấp. Họ được phong danh hiệu là “Tiền đầu nhân” hoặc “Nội nhân”. Họ thường được mời biểu diễn tại các buổi yến tiệc lớn trong cung đình hoặc của giới quý tộc.
Thời nhà Tống: Sự cân bằng giữa tài và sắc
Sang thời nhà Tống, việc phân cấp gái lầu xanh trở nên khắt khe và nghiêm ngặt hơn. Muốn đứng ở vị trí cao, người kỹ nữ buộc phải hội tụ cả hai yếu tố là tài năng và sắc đẹp. Trong thời đại này, những kỹ nữ tài sắc vẹn toàn được xem là hạng danh giá, xếp vào nhóm cao nhất và gọi là “Quan kỹ”. Họ chuyên phục vụ nghệ thuật trong cung đình hoặc các sự kiện quan trọng. Hơn nữa, trong cấp bậc này, người xuất chúng nhất được gọi là “Đầu nhân”, có vị thế cao hơn so với các người khác.
Triều đại nhà Minh và Thanh: Hệ thống phân cấp chi tiết
Dưới triều đại nhà Minh và nhà Thanh, kỹ nữ không chỉ được đánh giá qua tài sắc mà còn dựa vào phẩm chất và phong thái. Các tiêu chí chính để phân cấp gồm có:
– Phẩm hạnh: Những kỹ nữ đoan trang, có phẩm chất tốt, hành xử tinh tế và khôn khéo được kính trọng hơn.
– Thanh vận: Kỹ nữ có phong thái nhã nhặn, thanh lịch, lời ăn tiếng nói duyên dáng sẽ có vị thế cao hơn.
– Tài nghệ: Kỹ nữ tinh thông đàn hát, ca múa, làm thơ hoặc giỏi giao tiếp, biết lấy lòng khách hàng bằng tài ăn nói khéo léo sẽ được coi trọng hơn.
– Ngoại hình: Những kỹ nữ sở hữu dung mạo nổi bật, xinh đẹp kiều diễm sẽ được đề cao trong kỹ viện.
Thời cận đại: Phân cấp phức tạp hơn
Vào thời cận đại, hệ thống lầu xanh trở nên đa dạng và có sự phân cấp phức tạp hơn. Kỹ nữ không chỉ được phân loại dựa trên nhan sắc hay tài năng, mà còn xét đến địa vị, danh tiếng và đối tượng khách hàng. Dưới đây là 5 cấp bậc cụ thể:
– Nữ hiệu thư: Đứng đầu trong giới kỹ nữ, sở hữu cả nhan sắc lẫn tài nghệ, chỉ phục vụ nghệ thuật, chứ không bán thân. Họ chuyên tiếp đãi giới văn nhân, thi sĩ, hoặc tầng lớp thượng lưu.
– Trường tam: Thuộc nhóm kỹ nữ hạng sang, chủ yếu mua vui bằng tài nghệ, nhưng đôi khi, họ có thể đi qua đêm tiếp khách theo yêu cầu của chủ kỹ viện.
– Yêu nữ: Kỹ nữ thuộc hạng trung bình, chủ yếu dựa vào việc bán thân để kiếm tiền mưu sinh, trả nợ, không có quyền lựa chọn khách hàng.
– Dã kê: Kỹ nữ thuộc tầng lớp thấp, chia thành hai nhóm gồm: Một nhóm chỉ phục vụ khách quen tại nhà. Nhóm còn lại phải đứng ngoài đường câu dẫn khách, gọi là “Dã kê phổ thông”.
– Bàn đinh: Cấp bậc thấp nhất trong nghề kỹ nữ, tiếp khách với giá rẻ bèo, sống ở nơi nghèo nàn, không có đủ điều kiện vật chất.
Hé lộ số phận của kỹ nữ ở chốn thanh lâu
Ẩn sau ánh đèn rực rỡ của chốn thanh lâu là những số phận bi đát mà ít ai thấu hiểu. Mặc dù, kỹ nữ luôn xuất hiện với vẻ ngoài kiêu sa, lộng lẫy, nhưng đằng sau lớp vỏ hào nhoáng ấy là một cuộc đời đầy rẫy sự bi thương và éo le. Hầu hết những cô nàng này đều không có quyền định đoạt số phận, nhiều người bị bán vào kỹ viện từ thuở nhỏ, phải khổ luyện đàn ca, múa hát, đối đáp để làm vui lòng khách. Dù đứng trước bao ánh mắt ngưỡng mộ, họ cũng chỉ là món hàng nằm dưới sự kiểm soát của người chủ lầu xanh.
Với những kỹ nữ có nhan sắc và tài năng nổi trội, cuộc sống có phần dễ thở hơn. Họ được tiếp đãi tầng lớp quyền quý, đôi khi có cơ hội trở thành thiếp của quan lại hay thương gia giàu có. Thế nhưng, không phải ai cũng may mắn tìm thấy bến đỗ hạnh phúc như vậy.
Đến khi nhan sắc phai tàn, những người từng được săn đón cũng dễ dàng bị thay thế và lãng quên. Nếu không tích đủ bạc chuộc thân, hoặc không có chỗ dựa vững chắc, họ có thể rơi vào cảnh nghèo túng, bị đuổi khỏi kỹ viện và không nơi nương tựa.
Chưa kể, đối với gái lầu xanh hạng thấp, cuộc sống lại càng khắc nghiệt và khốn khổ hơn. Họ chỉ được phục vụ khách hàng bình dân, bị đối xử tệ bạc mà chẳng thể phản kháng. Khi dung mạo phai nhạt, họ dần mất hết giá trị và bị tú bà đẩy ra đường, sống lay lắt trong cảnh màn trời chiếu đất, hoặc chết vì bệnh hiểm nghèo. Dù từng mang lại tiếng cười cho bao người, nhưng cuối cùng họ phải sống trong sự khinh miệt và khổ đau suốt phần đời còn lại.
Nói tóm lại, số phận của kỹ nữ nơi lầu xanh là một vòng xoáy không lối thoát. Dù đứng ở địa vị cao sang hay thấp hèn, thì họ vẫn bị chèn ép và trói buộc bởi những định kiến khắc nghiệt của xã hội. Một số ít may mắn tìm được bến đỗ bình yên, nhưng đa phần lại bị cuốn theo dòng chảy nghiệt ngã của thời gian, để rồi phải kết thúc cuộc đời trong sự tủi hờn và cô độc.
Vai trò của gái lầu xanh ở thời phong kiến
Tuy luôn bị người đời coi thường và khinh miệt, thế nhưng, ở thời đại phong kiến, kỹ nữ vẫn nắm giữ một vị trí nhất định, có sức ảnh hưởng không nhỏ đối với nhiều lĩnh vực xã hội như giải trí, kinh tế và cả chính trị. Ở khía cạnh nghệ thuật, họ là những người am hiểu ca múa, đàn hát, thường xuyên góp mặt vào các buổi yến tiệc, hội họp, mang đến tiếng ca, điệu múa, làm say đắm lòng người. Có không ít văn nhân, thi sĩ còn lấy cảm hứng từ họ để sáng tác nên những bài thơ bất hủ, đi vào sử sách.
Bên cạnh đó, sự tồn tại của lầu xanh cũng góp phần thúc đẩy nền kinh tế đương thời phát triển. Đa số các kỹ viện xa hoa, nổi tiếng không chỉ thu hút giới quyền quý, quan lại, mà còn cả thương nhân giàu có, biến nơi đây trở thành tụ điểm giao thương, mua bán và bàn luận chuyện chính sự.
Hơn nữa, các hoạt động giải trí ở chốn thanh lâu đều gián tiếp tạo ra thu nhập cho các ngành nghề khác như may mặc, làm trang sức, nấu rượu,… Thậm chí, nhiều địa phương còn thu thuế từ loại hình kinh doanh này, giúp tăng thêm nguồn thu cho triều đình.
Bài viết trên đây đã giải thích tường tận về số phận cũng như vai trò của gái lầu xanh là gì ở thời phong kiến. Thông qua đó, bạn sẽ có cái nhìn sâu sắc hơn về cuộc đời của người kỹ nữ tại chốn lầu xanh. Có thể nói, dù bị xã hội khinh miệt, nhưng những cô gái này vẫn để lại dấu ấn sâu sắc trong nhiều giai thoại lịch sử, tác động không nhỏ đến văn hóa, nghệ thuật và đời sống kinh tế lúc bấy giờ.
